فرش دستباف ایرانی، نه تنها یک اثر هنری زنده، بلکه یک سرمایه فرهنگی و روایتی خاموش از تاریخ، جغرافیا و ذوق هنرمندانی است که تاروپود آن را با جان و دل گره زده‌اند. امروزه تشخیص اصالت فرش دستباف از نمونه‌های تقلبی، یک چالش اساسی است و سندی به نام شناسنامه فرش دستباف، نقش پررنگی در این مسیر ایفا می‌کند.
این شناسنامه، سندی رسمی و معتبر است که هویت، اصالت و تمام ویژگی‌های فنی و هنری یک قالی را به طور دقیق نشان می‌دهد و آن را از یک کالای زینتی به یک دارایی هنری قابل استناد و ارزشمند تبدیل می‌کند. این سند هویتی، به منزله تضمین سرمایه‌گذاری خریدار، احترام به حقوق پدیدآورنده اثر و حفظ میراث هنری ایران است. در ادامه به بررسی دقیق جزئیات شناسنامه فرش دستباف و چگونگی دریافت آن می‌پردازیم.
نمونه شناسنامه فرش دستباف
شناسنامه فرش دستباف، یک پرونده کارشناسی دقیق است که جزئی‌ترین ویژگی‌های یک قالی را در بر می‌گیرد. این سند توسط کارشناسان خبره و مراکز معتبر صادر می‌شود و باید شامل اطلاعات شفاف و کاملی باشد تا هیچ نقطه ابهامی برای دارنده آن، باقی نماند.
مهم‌ترین بخش شناسنامه به مشخصات فنی و هنری فرش اختصاص دارد. در این قسمت، نام دقیق طرح و نقشه فرش (مانند لچک و ترنج، شاه عباسی، افشان، گنبد و غیره) و در صورت امکان، نام طراح آن ذکر می‌شود. محل بافت نیز نشان‌دهنده خاستگاه جغرافیایی و سبک بافت قالی (مانند اصفهان، تبریز، قم، نائین و غیره) است و اطلاعات ارزشمندی درباره سنت‌های رنگرزی و بافت آن منطقه ارائه می‌دهد.
در ادامه، جنس تار (چله)، پود و پرز به تفکیک مشخص می‌شود؛ برای مثال، تار ابریشم، پود پنبه و پرز پشم و ابریشم. این بخش به خریدار کمک می‌کند تا کیفیت مواد اولیه به کار رفته را ارزیابی کند. همچنین رجشمار فرش که معیار ظرافت و تراکم گره‌ها است، به دقت اندازه‌گیری و ثبت می‌شود تا سطح هنری و زحمت صرف شده برای بافت قالی مشخص گردد. نوع رنگ به کار رفته در پرزها (گیاهی یا شیمیایی) و تاریخ تقریبی بافت نیز از جمله مواردی هستند که در شناسنامه، ثبت می‌شوند. در نهایت، شناسنامه باید حاوی یک یا چند عکس با کیفیت از تمام‌رخ و پشت فرش باشد و با مهر و امضای رسمی مرکز صادرکننده، اعتباربخشی شود.
برای درک بهتر، در ادامه یک نمونه از شناسنامه فرش دستباف ارائه می‌شود:
شناسنامه رسمی فرش دستباف ایرانی
صادره از: مرکز کارشناسی و تضمین اصالت فرش کلاهدوزان
اطلاعات هویتی
- شماره شناسایی منحصربه‌فرد: KC-ISF-401-70
- عنوان/نام اثر: ترنج افلاک
- ابعاد دقیق: ۱۰۵ × ۱۵۵ سانتی‌متر
مشخصات فنی و هنری
- طرح و نقشه: لچک و ترنج شاه عباسی
- طراح: با الهام از طرح استاد محمودرضا صیرفیان
- محل بافت: اصفهان
- جنس تار (چله): ابریشم خالص
- جنس پود: ابریشم خالص
- جنس پرز (خامه): کرک اعلا و ابریشم خالص
- رجشمار: ۷۰ رج حقیقی (تراکم بسیار بالا)
- نوع رنگ: تماما گیاهی و معدنی (رنگرزی سنتی)
- تاریخ تقریبی بافت: حدود ۱۴۰۲ شمسی
مستندات و تأییدیه
توضیحات کارشناس: این قالیچه نفیس اصفهان با چله و پود ابریشم، دارای بافتی استثنایی و یکنواخت است. استفاده از کرک اعلا در کنار ابریشم، درخشندگی و لطافت بی‌نظیری به پرزها بخشیده است. رنگرزی گیاهی نیز باعث ایجاد عمق و هارمونی رنگی چشم‌نوازی در نقشه شاه عباسی شده است. اثر از هرگونه عیب فنی مبرا بوده و به عنوان یک اثر هنری کامل و اصیل تأیید می‌گردد.
- تصویر تمام‌رخ فرش: در این قسمت، یک عکس با کیفیت از نمای کامل فرش قرار می‌گیرد.
- تصویر پشت فرش (نمای گره‌ها): در این قسمت، یک عکس با وضوح بالا از جزئیات گره‌ها در پشت فرش قرار می‌گیرد.
اعتبار سند
اصالت و تمامی مشخصات مندرج در این شناسنامه، مورد تایید مرکز تخصصی فرش کلاهدوزان است.
محل مهر برجسته فرش کلاهدوزان
امضای کارشناس ارشد
تاریخ صدور: ۰۴ /۰۵/۱۴۰۴
شناسنامه گرفتن برای فرش
فرآیند دریافت شناسنامه برای یک فرش دستباف، معمولا به دو روش زیر است:
- خرید فرش نو از یک مجموعه معتبر
مجموعه‌های تخصصی و معتبر، فرش‌های اصیل و ارزشمند خود را به همراه یک شناسنامه معتبر که توسط کارشناسان همان مجموعه تهیه شده است، به خریدار عرضه می‌کنند. این شناسنامه در لحظه خرید به عنوان بخشی از هویت و تضمین اصالت کالا به مشتری تحویل داده می‌شود و نشان‌دهنده شفافیت و مسئولیت‌پذیری فروشنده است.
- درخواست کارشناسی برای فرشی که از قبل دارید
اگر فرشی قدیمی یا بدون سند دارید و می‌خواهید برای آن شناسنامه تهیه کنید، باید به یک مرکز کارشناسی خبره و معتبر مراجعه کنید. اولین گام، یافتن یک کارشناس رسمی فرش یا یک گالری معتبر است که خدمات صدور شناسنامه را ارائه می‌دهد. پس از آن، فرش باید به صورت حضوری توسط کارشناس مورد ارزیابی دقیق قرار گیرد. در این مرحله، کارشناس با استفاده از ابزارهای تخصصی و دانش تجربی خود، تمام مشخصات فرش از جمله جنس الیاف، تراکم گره، نوع رنگرزی، سبک طراحی و قدمت آن را بررسی می‌کند.
این فرآیند ممکن است شامل نمونه‌برداری‌های بسیار جزئی از الیاف برای تحلیل آزمایشگاهی نیز باشد. پس از تکمیل ارزیابی‌های فنی و هنری و تطبیق ویژگی‌های فرش با اسناد و منابع تاریخی، مرکز کارشناسی اقدام به تدوین و صدور شناسنامه رسمی می‌کند. این سند حاوی تمام جزئیات ذکر شده و دارای مهر آن مرکز است و هویت جدید و قابل استنادی به فرش شما می‌بخشد.
فرش شناسنامه دار
فرش شناسنامه دار، فرشی است که هویت و اصالت آن به طور رسمی تایید شده است. این سند، ارزش فرش را در ابعاد مختلفی ارتقا می‌دهد. از دیدگاه اقتصادی، شناسنامه فرش به عنوان یک گواهی ارزش‌گذاری عمل می‌کند که در زمان فروش، ارائه به شرکت‌های بیمه و یا حتی برای تقسیم ارث و دارایی، سندی محکم و قابل اتکا است. وجود این گواهی، هرگونه شک و تردید در مورد اصالت، محل بافت یا کیفیت مواد اولیه را از بین برده و اعتماد کامل خریدار را جلب می‌کند.
علاوه بر این موارد، شناسنامه به فرش هویتی هنری نیز می‌بخشد. با درج نام طراح، بافنده و محل بافت، این سند به پدیدآورندگان اثر، ادای احترام کرده و ارتباطی عمیق‌تر بین بیننده و تاریخچه فرش برقرار می‌کند. در واقع، فرش شناسنامه دار، یک قطعه مستند از هنر و فرهنگ ایرانی است که داستان خود را با وضوح و اعتبار برای نسل‌های آینده روایت خواهد کرد. فرش کلاهدوزان عرضه کننده انواع فرش دستباف ایرانی با بهترین کیفیت به همراه شناسنامه معتبر است. برای مشاهده و خرید بهترین فرش‌های دستباف ایرانی به سایت این مجموعه مراجعه کنید.