برای بافتن فرش دستباف از الیاف طبیعی استفاده می شود، به این دلیل است که سطح فرش در تابستان سرد و در زمستان نیز گرم می باشد. اما فرش های ماشینی به دلیل مواد پلاستیکی (نخ پلاستیکی) که دارند دارای این ویژگی نمی باشند. از طرفی الیاف مصنوعی استفاده شده در فرش ماشینی ممکن است برای کودکان ایجاد حساسیت نماید، که برای افرادی که مبتلا به بیماری های تنفسی از قبیل آسم می باشند مضر می باشد. این امر در حالی است که برای بافتن فرش دستباف از الیاف طبیعی استفاده شده است، عموما فرش دستباف با استفاده از مواد اولیه مانند پشم، ابریشم و پنبه تولید می شود که این مواد به هیچ وجه ایجاد الکتریسیته ساکن و حساسیت نمی نمایند. استفاده از رنگ های الهام بخش و آرامش بخش از دیگر ویژگی های فرش های دستباف می باشد. تمامی نکاتی که ذکر شد در فرش های کلاهدوزان تماما پیاده سازی شده است.
انواع فرش دستباف بر اساس جنس
انواع فرش دستباف بر اساس جنس به شرح زیر است:
- فرش چله ابریشم
- فرش چله پشم
- فرش تمام ابریشم
- فرش گل ابریشم
- فرش کف ابریشم
کدام طرح فرش دستباف را انتخاب نمایم؟
عموما بیشتر افراد وقتی به فرش دستباف می اندیشند یک فرش با زمینه قرمز و لاکی را متصور میشوند، که یک گل بزرگ با نام ترنج را در قلب آن قرار گرفته است و ۴ لچک یا همان (۳ گوش) در چهار طرف قالب قرار دارد و اطراف ترنج نیز با گل های زیبا مزین شده است. البته این طرح ها، طرح های قدیمی فرش دستباف می باشند و امروزه کمتر کسی فرش دستباف زمینه لاکی و قرمز خریداری می نماید. اما طرح های لچک و ترنچ قدیمی ترین و اصیل ترین فرش های ایرانی می باشد که در کشورهای خارجی به شدت طرفدار دارد.
اما فرش ایرانی، در طرح لچک و ترنج آن هم با زمینه لاکی و قرمز خلاصه نمی شود، طرح های اصیل دیگری نیز وجود دارند که برخی از آن ها در حال فراموش شدن می باشند. در این مطلب تصمیم داریم در مورد راهنمای خرید فرش دستباف صحبت نماییم تا بتوانید بهترین فرش مورد نظر خود را خریداری نمایید.
- اگر علاقه مند به فرش ریزبافت می باشید و می خواهید کف خانه خود را همانند یک باغ تزئین نمایید. قالی طرح لچک، شکارگاه، ترنج تبریز- قم و اصقهان، طرح ریز ماهی خوی و مرند میتواند بهترین گزینه برای این سبک انتخاب ها باشد.
- اگر به نقوش روستایی و ایلیاتی علاقه دارید، طرح هایی مانند گل و مرغ، درختی، پای شتر، درخت و انسان و انسان و حیوان بافته شده شهرهای فارس، خراسان شمالی، کردستان و گلستان می تواند از انتخاب های شما باشد. در این نوع طرح ها برخی از نمونه ها نیز وجود دارند که به دلیل درشت بافی با قیمت به نسبت کمتری به فروش می رسند.
- اگر به فرش های دستباف ساده و آرامش بخش علاقه دارید. قالی های کویری شهرهای یزد و کرمان می تواند بهترین انتخاب برای شما باشد. زمینه این فرش های دستباف برگرفته از طبیعت کویر به رنگ کرم، خاکستری و شتری می باشند. فرش های کف ساده نیز به فرش هایی گفته می شود که زمینه لچک و ترنج آن ها خالی از هر نوع نقش و نگار خاصی می باشد. فرش هایی مانند قاب قرآنی، راه راه و محرمات نیز از این نمونه فرش ها می باشد.
- اگر به فرش های دستباف مدرن علاقه مندید و می خواهید با فضای خانه و مبل هایتان که از نوع اسپرت می باشد همخوانی داشته باشد. بهترین گزینه برای شما استفاده از طرح های هندسی مانند میخانی، قابی، بته جقه و خشتی بافته شده شهرهای اصفهان، اراک و کاشان می باشد.
- اگر هم فرش دستباف ارزان قیمت می خواهید محرابی، ریزماهی و لچک ترنج استانهای زنجان، همدان و کاشان بافته شده با پشم کلفت بهترین گزینه برای خرید فرش دستباف ارزان قیمت خواهند بود.
خصوصیات فرش دستباف خوب
چگونه کیفیت فرش دستباف را تشخیص دهیم یا خصوصیات فرش دستباف خوب چیست؟ این سوالات، برای تمام کسانی که تصمیم به خرید فرش دستباف دارند ممکن است پیش بیاید.
تا الان با انواع طرح های مربوط به فرش دستباف آشنا شدید و می دانید با توجه به سلیقه خود باید به دنبال چه نوع فرشی بروید. اما تشخیص کیفیت مهم ترین نکته در هنگام خرید فرش دستباف می باشد. در این مطلب تصمیم داریم راهکارهایی ارائه دهیم تا بتوانید کیفیت فرش دستباف و ایرادات ممکن را تشخیص دهید.
بررسی طرح و اندازه فرش
هنگام خرید فرش دستباف باید به اندازه های فرش نیز توجه نمایید. عموما از چند سانتی متر اختلاف قسمت بالا و پایین فرش که از ویژگی های فرش دستباف است می توان چشم پوشی نمود، اما اگر این اختلاف بیش از چند سانت بود یک عیب به شمار می آید این مشکل ممکن است در قالیچه های کوچک از اهمیت بیشتری برخوردار باشد. طرح فرش نیز باید تقارن داشته باشد این کار را می توانید با تا کردن فرش از وسط، بر روی یکدیگر و بررسی طرح نسبت به خط هایی که از مرکز فرش می گذرند تشخیص دهید. متر و خط کش نیز ابزاری هستند که به صورت دقیق می توانید تقارن داشتن طرح را بررسی نمایید. اگر اختلاف لبه بالایی فرش، تا گل وسط، نسبت به گل وسط تا لبه پایینی بیشتر از سه سانتی متر بود بدون شک از قیمت فرش دستباف کاسته می شود. تقارن رنگ در فرش دستباف از دیگر نکاتی است که همواره باید به آن توجه داشته باشید. از دیگر نکاتی که باید به آن توجه کنید این مسئله می باشد اشکال طرح ها و ناتمام گذارده نشده باشد و تمام طرح ها و خطوط شکل طبیعی خود را داشته باشد و در وسط کار محو نشده باشد. سایت کلاهدوزان که یکی از حافظان میراث ما می باشد، ارائه دهنده فرش دستباف در سایز های 6 متری و 9 متری می باشد.
بررسی فرش در زیر نور طبیعی، جهت بررسی ثابت بودن رنگ ها
در نور طبیعی فرش را از زوایای مختلفی باید بررسی نمود. بدون شک رنگ فرش در جهت خواب آن تیره تر از جهت برعکس می باشد. بنابراین طرح فرش و نقوش بر روی آن در جهت عکس خواب بهتر دیده می شود. توجه داشته باشید رنگ فرش در تمام سطوح آن باید یکسان باشد. در فرش اختلالات رنگی و دو رنگی دیده نشود. رنگ فرش نیز به اندازه کافی باید غنی و کامل باشد و اختلاف رنگی بین انتهای پرز با رنگ سطح فرش وجود نداشته باشد زیرا وجود اختلافات رنگی حاکی از این مسئله می باشد که فرش را با استفاده از رنگ های جوهری رنگ کرده اند
توجه: با مالیدن تکه پارچه مرطوب بر روی قسمت‌های رنگ دار مشکوک می‌توانید از ثبوت رنگ‌های فرش اطمینان حاصل کنید
کیفیت پرزهای فرش
پرز فرش عموما باید دارای ویژگی هایی مانند با دوام بودن، درخشان، و انعطاف پذیر باشد. فرش هایی که دارای پرز نرم هستند نسبت به فرش هایی که دارای پرز خشن تری می باشند از دوام کمتری برخوردار هستند از طرفی تمایل بیشتری در جذب گرد و خاک داشته و به راحتی فرش ها با پرزهای خشن نیز تمیز نمی شوند.
بررسی تراکم، طرح و کوبیدگی پودها با برسی پشت فرش
تاثیر گذارترین عامل بر روی قیمت فرش دستباف و خرید فرش، نوع طرح و بافت فرش می باشد. بهترین روش برای بررسی بافت فرش این است که بافت فرش از طریق پشت فرش بررسی نمایید. با بررسی پشت فرش نکته هایی مانند تعداد گره و، نحوه تراکم و کیفیت بافت و کوبیدگی پودها را بهتر می توانید بررسی نمایید برای بررسی کیفیت بافت بهتر است پشت فرش را بررسی کنید.
روش شمردن تعداد گره فرش؟ تعداد گره های فرش را میتوان با استفاده از ذربینی که به واحد اندازه گیری مندرج می باشد شمرد. با این کار تعداد گره ها را در طول و عرض یک قاب بشمارید و در هم ظرب کنید تا تعداد گره ها در واحد سطح محاسبه شود توجه داشته باشید با دقت بشمارید زیرا اشتباه شمردن تعداد گره ها حتی در مقیاس دو تا می تواند نتیجه را به صورت کامل خراب نماید. برای محاسبه بهتر، بهترین روش این است که ذره بین را در قسمت های مختلف قرار دهید و تعداد گره ها را بشمارید و میانگین ان را معیار خود قرار دهید.
بررسی پوسیدگی و رفوشدگی فرش
بهترین راه برای بررسی رفو شدگی (مرمت) فرش بررسی آن از پشت می باشد. در صورت زدگی و رفو شدگی به واضح از پشت فرش مشخص می باشد. قسمت های رفو دارای رنگ متفاوت، زبرتر و جای سوزن می باشد برای بررسی پوسیدگی فرش نیز با تا کردن فرش صداهایی مانند شکستکی خفیف و دو نیم شدن فرش را مشاهده خواهید کرد. هنگام بررسی پرزهای فرش به این نکته توجه داشته باشید که ارتفاع پرز نباید معیار ظرافت در نظر گرفته شود. برای برسی کیفیت فرش ها بهترین کار مالش دادن پرزها با استفاده از دست می باشد. در قسمت های فرش ارتفاع پرزها باید در تمام قسمت ها یکسان باشد و به هیچ وجو موج نداشته باشد. از مهم ترین دلایل نامنظم بودن پرزها میتوان به شست و شوی خشن الیاف و پرداخت غیر اصولی و نامنظم اشاره کرد.