گبه دستباف چیست

گبه نوعی قالی گره بافته با بافت درشت است که دارای پرزهای بلند (بین 1 تا 3 سانتی متر) است، کم بودن تعداد پود های گبه که بین 3 تا 8 عدد است باعث می شود نرمی این محصول زیاد شود. در زمان های قدیم گبه در اقوام عشایر لر و قشقایی را به عنوان قالیچه و با استفاده از پشم می بافتند، اما این روزها شاهد این هستیم که این صنایع دستی زیبا جای خود را در دل بقیه نیز باز کرده اند. روش های بافت گبه به صورت سنتی "فارسی باف" است، منتها در بین ایلات و عشایر دیده می شود که گبه را روی دار های افقی می بافند که به آن "ترکی باف" می گویند. مرغوب ترین گبه ها از پشم ها دست ریس در فصل بهار بافته می شوند. در ادامه این مطلب از فرش کلاهدوزان بیشتر در مورد گبه صحبت خواهیم کرد.

طرح گبه بافی

طرح ها و نقش و نگارهایی که روی گبه بافی ها می بینیم بیشتر طرح های هندسی هستند و معمولا طرح های ذهنی بافندگان می باشند، این یعنی بافنده بدون هیچ طرح از پیش آماده شده ای دست به کار بافتن می شود و از محیط اطراف و طبیعت برای خلق نقش و نگارها الهام می گیرند. همین امر باعث می شود که زیبایی گبه در مواردی از بقیه صنایع دستی در دنیای بافندگی متفاوت تر باشد. البته گفتنی است که امروزه در مواردی از طرح ها و نقشه های از پیش طراحی شده استفاده می کنند که البته آن هم نتیجه خوبی دارد و توانسته است با سلیقه نسل جدید سازگار باشد و توجه آنها را به خود جلب کند.

گبه قشقایی

بافت گبه در اقوام عشایر قشقایی ایران بسیار رواج داشته است و حتی امروز هم شاهد این موضوع ستیم که گبه قشقایی یکی از با کیفیت ترین گبه های تولید شده در سراسر کشور است. استفاده از نماد های محلی و سنتی این قوم و همچنین خلق تصاویر بسیار زیبا با طراحی خاص روی این گبه ها باعث شده است که بتوان این موضوع را بهتر درک کرد که چه موضوعاتی روی ذهنیت و یا ایده هایی که برای تولید گبه، به ذهن بافندگان می رسد؟ از طرفی کیفیت گبه قشقایی به دلیل استفاده از پشم مرغوب گوسفند که با استفاده از رنگ های طبیعی رنگ شده، بسیار بالاست و همین باعث افزایش محبوبیت گبه قشقایی در بین مشتریان شده است.

نقشه گبه قشقایی

با این که گفتیم گبه قشقایی دارای طرح های ذهنی است، اما نقشه گبه قشقایی تقریبا بین مواردی ثابت در حال تغییر است و می توان گفت این خلاقیت در طرح و رنگ در چهارچوب خاصی انجام می شود که در ادامه این قسمت این موضوع را به صورت دقیقتر بررسی می کنیم و انواع طرح های مورد استفاده در نقشه گبه قشقایی را برای شما نام می بریم و شما خواهید دید که این موضوع تا چه حد به فرهنگ این قوم از کشورمان شباهت دارد:

• طرح اردک
• طرح چهار فصل
• طرح ابرش
• طرح هندسی
• طرح درختی
• طرح ايلاتی
• گل گبه
• طرح حوض گبه
• طرح خشتی
• گبه قشقایی با طرح شیر

گبه قشقایی شیراز

گبه قشقایی شیراز یکی از معروف ترین گبه های ایران است و دلیل عمده این موضوع آن است که قوم قشقایی از قدیم خرید و فروش ها و تبادل اجناس تولیدی و همچنین خرید های خود را در شیراز انجام می دادند. دلیل آن هم بسیار ساده است، چون شیراز در مسیر ییلاق عشایر های قشقایی است و از آنجایی که بازار های بزرگی در شیراز وجود دارد و از طرفی گردشگران زیادی از سراسر جهان به این شهر می آیند، پس موقعیت بسیار خوبی برای فروش و عرضه صنایع دستی سنتی ایران، مانند گبه قشقایی می باشد. یکی از معروف ترین مکان هایی که می توانید از آن گبه قشقایی اصل خریداری کنید، محل فروش صنایع بافندگی محل در بازار وکیل شیراز است.

گبه های جدید

استفاده از گبه برای نسل جدید نیز بسیار خوشایند واقع شده است، به خصوص گبه های جدیدی که به بازار عرضه شده اند همه و همه دارای خصوصیاتی هستند که از همه نظر می توانند پاسخگوی مصرف کنندگان امروزی باشند. از طرفی طرح های استفاده در گبه های جدید باعث شده است که مشتریانی که به دنبال یک قالیچه زیبا با طراحی خاص و ساده هستند به سراغ گبه بیایند. البته در نظر داشته باشید که گبه های جدید دارای خصوصیات جدید هستند و روند تولید آن ها با گبه سنتی و قدیمی کمی فرق می کند که در ادامه بیشتر به این موضوع می پردازیم.

گبه ماشینی

گبه ماشینی همانطور که از نام آن پیداست با استفاده از ماشین الات مخصوص بافندگی بافته می شود و در اختیار مشتری قرار میگیرد. این گبه ها دارای دقت بسیار بالا، نظم، طرح های متنوع، رنگ بندی متنوع و تولید راحتتری هستند. جنس الیاف استفاده شده در گبه ماشینی بر خلاف گبه دستباف سنتی مصنوعی می باشد و همین باعث می شود که ویژگی های این گبه ها تا حد زیادی با گبه دستباف فرق کند. به این صورت که گبه ماشینی دارای وزن کمتر، تنوع رنگ بیشتر، قابلیت شستشوی راحتتر و قیمت کمتری از گبه دستباف سنتی است. طراحی این گبه ها توسط هنرمندانی انجام می شود که به این عرصه علاقمند هستند و سعی شده است که تا حد امکان موضوع شباهت به گبه های سنتی در آن ها رعایت شده باشد.

گبه دستباف مدرن

یکی از پرطرفدار ترین نمونه های گبه در حال حاضر، گبه دستباف مدرن است. این گبه ها توانسته اند با تلفیق روش های قدیمی و سنتی با سلیقه مدرن و با استفاده از مواد اولیه با کیفیت بتوانند محصولات با جنس مرغوب و طراحی بسیار زیبا تهیه کنند. یکی از ویژگی کلیدی این گبه های دستباف مدرن این است که تنوع رنگی آن ها معمولا بین 8 رنگ می باشد و این باعث می شود که بافنده یا هنرمندی که درحال تولید گبه است با خلاقیت و تکیه بر سادگی طراحی و تولید خود را انجام دهد. همین باعث می شود که طرفداران طراحی مینیمال بتوانند یک قالیچه زیبا که با سایر قسمت های خانه همخوانی دارد را به راحتی انتخاب و خریداری کنند.